„Kawałek po kawałeczku”

W człowieku gromadzi się wiele uczuć, a ich rozpiętość jest niemalże nieograniczona. W poszczególnych sytuacjach automatycznie, niezależnie od naszej woli budzą się i kierują naszym myśleniem, oraz działaniem. Dodatkowo ludzie kierują się w życiu różnorakimi wartościami. Czerpią je i uczą się ich przez całe życie, dobierają często świadomie
i właściwie do swojego światopoglądu. Każdy człowiek szuka właściwego dla siebie ujścia uczuć i wartości, gdyż nie jest w stanie tłumić ich przez dłuższy czas w sobie. W kontakcie z drugim człowiekiem odkrywa je kawałek po kawałeczku. Forma tegoż odsłaniania własnego wnętrza może być wieloraka. Jednym ze sposobów jest malarstwo. Szczególnie ciekawe jest ono w przypadku osób z dysfunkcją umysłową. Artysta pełnosprawny bowiem w każdej chwili może dopowiedzieć swoje dzieło. Osoba z dysfunkcją umysłową często nie ma takiej możliwości. Całość swoich uczuć i wartości zawiera zatem w swoim dziele. Dlatego jest ono tak pełne.
Wystawa polsko - niemiecka ma na celu ukazanie w plastycznych formach wypowiedzi wykonanych przez osoby
z dysfunkcją umysłową głęboko tkwiącej i szeroko pojętej prawdy. Przede wszystkim chodzi o czystość i wiarygodność przekazu. Poprzez swoje dzieła osoby niepełnosprawne umysłowo ukazują bowiem to, na co miały ochotę w danej chwili. Nie przejmując się panującymi i uznawanymi w malarstwie konwencjami, czy stylami. Oprócz tematyki dodatkowo bezwarunkowo dobierają kolory i formy. Wybory te są dla nich niemalże naturalnym odruchem.
Nie zastanawiają się czy będą pozytywnie ocenione przez innych, gdyż tworzą przede wszystkim dla siebie,
w wyniku naturalnej potrzeby odsłaniania tego, co głęboko w nich skryte, co wyłącznie dla nich swoiste i z nimi
mocno tożsame.
Niech wystawa ta stanie się miejscem – areną, na której każdy z twórców przemówi za pomocą swojego dzieła. Mam nadzieję, że obrazy i formy plastyczne, które składają się na odsłonę polsko - niemiecką „obalą” stereotyp osoby niepełnosprawnej, przedstawianej często jako biernej i niekomunikatywnej.

Magdalena Szaefer /kurator wystawy/

Art brut jako sztuka alternatywna?

Czy nie wydaje się za wyniosłe przypisanie sobie tutaj zgromadzonych eksponatów szczególnemu kierunkowi sztuki, powiązanej z francuskim artystą Jean Dubuffet (1901-1985), mianowicie kierunkiem sztuki „art brut”? (...)
Sam Dubuffet był niezadowolony z panującego w latach czterdziestych spojrzenia na sztukę i dyktowaną rynkiem ocenę estetyki.
Nie bez powodu twórczość współczesna zmusza nas nieustannie do zapytania o subiektywną ocenę sztuki. I o to chodzi.
Albowiem obraz nie ma być tylko prostym i bezpośrednim odzwierciedleniem rzeczywistości, której zadaniem byłoby w pierwszej kolejności upodobanie estetyczne. O wiele bardziej jest jej zadaniem wyrazić elementarne przeżycie, prowadząc tym samym do zdania sobie sprawy z uczuć, doznań i wrażeń, wkraczając tym samym w dialog pomiędzy twórcą a odbiorcą.(...)
W dosłownym znaczeniu rozumiał Dubuffet dzieła i prace osób dotkniętych schorzeniami psychicznymi, czy też osób niepełnosprawnych.
Ich twórczość jest dla niego sztuką surową czy też pierwotną, gdyż „oni – w przeciwieństwie do intelektualistów – nie kierują się trybem naśladownictwa; ich wewnętrzna siła tworzenia, motyw, technika, proces tworzenia, rytm, sygnatura itd..., pochodzą z ich wnętrza, nie wzorując się na szablonach czy wzorcach sztuki klasycznej bądź współczesnej” 1. (...)
Powracając do pytania wyjściowego:
Tak, jak najbardziej wyniosłym jest, prezentowane dzisiaj (...) dzieła, przypisać do kierunku art brut.
Nie, to nie zdaje się być za wyniosłe, gdyż sam Dubuffet podporządkował swoje dzieła idealnemu i rzeczywistemu porządkowi. Tylko to, co sam subiektywnie oceniał jako sztukę prostą i nieprzetworzoną, zaliczył do art brut.

Prof. Dr. Dr. h. c. Wolf-Rüdiger Walburg

Fundacja Drachensee

Fundacja Drachensee wychodzi z założenia obrazu człowieka pojmowanego jako całość, w którym
każdemu, bez względu na rodzaj upośledzenia,
przysługują te same prawa.
Główny cel fundacji to rozwój i promowanie
indywidualnych zdolności twórczych osób niepełnosprawnych, zarówno w zakresie pracy
zawodowej, czasu wolnego i edukacji.
Nieodzowną część stanowi również udział w życiu kulturalnym.