Wykład Małgorzata Szaefer

QUEEROWANIE KANONU. OUTSIDERZY I ICH OPERACJE=PRAKTYKI ARTYSTYCZNE.

Muzeum Śląskie, 25.07.2017, godz.17.00.

Spotkanie poświęcone przemianom jakim poddane zostało outsider art w ostatnich latach w kontekście zarówno operacji rozszerzających pole sztuki,  jak i wykształconemu, nowemu modelowi outsider art, pozostającemu w kontakcie z pop kulturą, choć przede wszystkim i  niezmiennie blisko obszaru życia.

Nowy, otwarty model outsider art powstał w wyniku m.in. jego wkroczenia w rynek sztuki, wraz z utworzeniem Outsider Art Fair w Nowym Jorku i Paryżu, przemianami jakie przyniosło weneckie 55 Biennale /kuratorowane przez Massimiliano Gionniego/ w 2013 roku, czy crossoverowym i postkolonialnym kontekstom wystaw Jeana-Huberta Martina.

Włączenie do outsider art sztuki całego świata, boom na Japonię, Afrykę, Chiny, skutecznie zniszczył purystyczny model art brut Jeana Dubuffeta. Jednocześnie sama nazwa art brut / outsider art szuka nowej wykładni. Outsider art należąc do poszerzonego modelu sztuki nie jest już tym samym ogniwem, którym był w latach 40-tych czy chociażby 70-tych,  za czasów twórcy pojęcia outsider art – Rogera Cardinala.

Budowanie przekroczeń w strategiach artystycznych utorowało drogę outsiderom w kulturze lecz jednocześnie zmieniło ich pozycję. A zatem pozostaje otwartym pytanie czy outsider art mieści się jeszcze w tak zwanej niszy kulturowej? I czy ma coś wspólnego ze sztuka niezależną, undergroundem, subkulturą? Czy działania te można zaliczyć do tzw.  postsztuki, w kręgu zainteresowań której pozostają operacje, zdarzenia o nieartystycznym rodowodzie.

Czy o takich operacjach możemy mówić w kontekście outsider art?

Niewątpliwie outsider art blisko jest do zjawisk, które pozostają gdzieś poza granicami sztuki oficjalnej, wykazując wiele podobieństw chociażby do sztuki spontanicznej, sztuki internetu, steampunku, cyberpunku, vaporwave, undergoundowego komiks.

W odpowiedzi  na ruchomą naturę i wielowątkowość, a także przystosowujący się model obecnej sztuki, zaprezentowane zostaną akcje  artystyczne outsider art, w tym: „przekaz telepatyczny”, science fiction, performance, environment, land art z uwzględnieniem ich upcinglingowej natury.

Jednocześnie przywołane zostaną nieoczywiste, wieloznaczne  operacje outsiderów, mające wymiar queerowania, renegocjacji  kanonu /za Ewa Majewska/.